Archeologische collectie

Toelichting

De archeologische voorwerpen zijn in de loop van de tijd in het bezit gekomen van Stad en Lande. Omdat zij de eigenaar van de grond was waar de vondsten werden gevonden, kreeg zij de voorwerpen in bezit. In het Gemeenlandshuis stond in het trappenhuis een vitrine met een groot deel van deze vondsten.
Van ca. 1935 is de collectie in langdurige bruikleen gegeven aan het juist opgerichte Goois Museum te Hilversum. In 2005 is dit museum met de collectie opgaan in Museum Hilversum.

In 2013 is bijna de gehele collectie overgedragen aan het Provinciaal Depot voor Archeologie van de Provincie Noord-Holland in het Huis van Hilde te Castricum. De fragmenten van de oriëntatietafel van de Tafelberg zijn overgedragen aan Museum Hilversum, ingaande 2014 de Collectie Hilversum.

Veertig stenen werktuigen zijn gevonden en aangekocht bij opgravingen in 1853 in de uiterste zuidoosthoek van het Gooi, sectie D nr. 444 (L.J.F. Janssen; Hilversumsche Oudheden (1856) , pp.1-60 en pl. I-VII). Deze vondsten zijn in 1928 door het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden afgestaan aan het Bestuur van Stad en Lande van Gooiland.
Eind jaren ´70 is duidelijk geworden dat deze gehele collectie uit falsificaten bestaat (J.A. Bakker en J. Ypey in Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken (het Goois Museum) nr. VIII – 1963-64, pp. 40-60).
De vondsten blijven echter interessant daar zij de oudst bekende archeologische falsificaties in Nederland vertegenwoordigen.

Lijst met beschrijvingen

volgnr. inv.nr. omschrijving
1 330261-01 Hi. 485 Wigvormige steen van bruinachtige kwarts
2 330261-02 Hi. 438 Geslepen stuk kwartsiet (pijlpunt?)
3 330261-03 Hi. 127 Wig van kwartsiet
4 330261-04 Hi. 129 Wig van ijzerbevattende kwartsschieffer
5 330261-05 U. 1918/5 6. Ronde kei
6 330261-06 Hi. Slingerbal van kwarts
7 330261-07 Hi. 450 Geslepen stuk kwartsiet (pijlpunt?)
8 330261-08 Hi. 34 Wig of beitel van toetsteen
9 330261-09 Hi. 486 Pijlpunt van kwartsiet
10 330261-10 Hi. 11 Beiteltje van kwartsiet
11 330261-11 Hi. 105 Wig van kwartsiet
12 330261-12 Hi. 75 Lans of pijlpunt van kwartsiet
13 330261-13 Hi. 38 Wig van kwartsiet
14 330261-14 Hi. 6 Beiteltje van kwartsiet
15 330261-15 Hi. 504 Pijlpunt van toetssteen
16 330261-16 Hi. 137 Wigje van toetsteen
17 330261-17 Hi. 24 Punthamertje
18 330261-18 U.1918/5 2. Stenen beiteltje
19 330261-19 Hi. 89 Pijlpunt van kwartsiet
20 330261-20 Hi. 42 Pijlpunt van schiefer
21 330261-21 U.1918/5 4. Pijlpunt (?)
22 330261-22 Hi. 152 Pijlpunt van kwartsiet
23 330261-23 Hi. 133 Wigje van kwartsiet
24 330261-24 Hi. 77 Pijlpunt van grauwe kwartsiet
25 330261-25 Hi. 347 Pijlpunt van kwartsiet
26 330261-26 Hi. 265 Wigje van kwartsiet
27 330261-27 Hi. 174 Pijlpunt van kwartsiet
28 330261-28 Hi. 477 Mesje van vuursteen
29 330261-29 Hi. 275 Mesje van vuursteen
30 330261-30 Hi. 411 Pijlspits van kwartsiet
31 330261-31 Hi. 452 Pijlpunt van kwartsiet
32 330261-32 Hi. 455 Pijlpunt van kwartsiet
33 330261-33 Hi. 274 Mesje van vuursteen
34 330261-34 Hi. 202 Pijlpunt van kwartsiet
35 330261-35 Hi. 48 Wig van kwartsiet
36 330261-36 Hi. 104 Wig van graniet
37 330261-37 Hi. 261 Bijlvormige wig van roodachtig zandsteen
38 330261-38 Hi. 378 Wig van kwarts
39 330261-39 Hi. 415 Bal van sieniet
40 330261-40 Hi. 516 Bal van graniet

41 330301 Potbekerachtig bekertje met standvoet, versiert met vingernagelindrukken, hoogte7,2 cm, uit het Laat-Neolithicum (ca. 1800 v.Chr.). Gevonden in 1908 door H.W.M. Roelants in één van de grafheuvels van de Zeven Bergjes op de Westerheide te Laren (zie Gedenkboek Hilversum 1424-1924, p 4).

42 330302 Zigzagbeker, een klokbeker met gladde spatelindrukken zonder standvoet, hoogte 18,8 cm, uit het Laat-Neolithicum (ca. 2200 v.Chr.). Opgegraven in 1925-1926 door A.E. Remouchamps in Grafheuvel 3 van de Zeven Bergjes op de Westerheide te Laren (zie Oudheidkundige Mededelingen RMO Leiden 1928, pp. 58-72, spec. p. 67 en afb. 39:1).

43 330303 Geslepen stenen hamerbijl met cilindrisch steelgat van fijnkorrelige groengrijze diabaas, lengte 14,5 cm, breedte 6,7 cm, diameter steelgat 2,4 cm, uit het Laat-Neolithicum (2000 v.Chr.). Opgegraven in grafheuvel 6 van de Zeven Bergjes op de Westerheide te Laren (zie Oudheidkundige Mededelingen RMO Leiden 1928, pp. 58-72, spec. p 68/9 en afb. 39:4).

44 330304 Geslepen stenen hamerbijl met cilindrisch steelgat van graniet, oppervlakte ernstig verweerd, lengte 15,6 cm, breedte 5,3 cm, steelgat 2,5 cm. Opgegraven in grafheuvel 3 van de Zeven Bergjes op de Westerheide te Laren (zie Oudheidkundige Mededelingen RMO Leiden 1928, pp. 58-72, spec. p. 67 en afb. 39:2).

45 330305 Drie fragmenten bronzen zwaard met verhoogde middenrib en 5 à 6 parallel ingegrifte lijnen, ca. 1400-1000 v.Chr., breedte 3,5 cm, lengte (twee stukken) 11 cm en 4,3 cm. Gevonden in 1921 bij aanleg waterreservoir in de Tafelberg of bij opgravingen van de grafheuvels van de Zeven Bergjes (zie E. Luden, Het Gooi en de Erfgooiers, 1931, p.8 en J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 55, noot 6)

46 330306 Verbogen fragment bronzen randbijl Midden-Bronstijd (ca. 1400-1000 v.Chr.), lengte 8,6 cm, hoogte 2,7 cm, beedte 3,3 cm. Gevonden in 1921 bij aanleg waterreservoir in de Tafelberg of bij opgravingen van de grafheuvels van de Zeven Bergjes (zie E. Luden, Het Gooi en de Erfgooiers, 1931, p.8 en J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 55, noot 6)

47 330307 Resten ijzeren lanspunt, sterk gecorrodeerd en grotendeels uiteen gevallen, Vroege Middeleeuwen. Gevonden in grafveld op fabrieksterrein Polak en Schwarz aan de Liebergerweg te Hilversum. Deze stukken beheoorden tot de collectie van E.M. Jaarsma (zie J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 40-46, fig. 1-5)
48 330308 Resten ijzeren lanspunt, sterk gecorrodeerd en grotendeels uiteen gevallen
Vroege Middeleeuwen. Gevonden in grafveld op fabrieksterrein Polak en Schwarz aan de Liebergerweg te Hilversum. Deze stukken beheoorden tot de collectie van E.M. Jaarsma (zie J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 40-46, fig. 1-5)

49 330308 Resten groot ijzeren zwaard, sterk gecorrodeerd en grotendeels uiteen gevallen
Vroege Middeleeuwen. Gevonden in grafveld op fabrieksterrein Polak en Schwarz aan de Liebergerweg te Hilversum. Deze stukken beheoorden tot de collectie van E.M. Jaarsma (zie J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 40-46, fig. 1-5)

50 330310 Resten groot ijzeren zwaard, sterk gecorrodeerd en grotendeels uiteen gevallen
Mogelijk behoren deze resten samen met 330308 tot één zwaard Vroege Middeleeuwen. Gevonden in grafveld op fabrieksterrein Polak en Schwarz aan de Liebergerweg te Hilversum. Deze stukken behoorden tot de collectie van E.M. Jaarsma (zie J.A. Bakker en J. Ypey, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken VIII pp. 40-60, spec. p 40-46, fig. 1-5)
51 330311 ´Versteende schelpen´ (toevalsproduct), gevonden op de Laarder Heide
52 Versteende schelpen (bevat inderdaad fossielen), gevonden op de Laarder Heide
53 ´Pijlspits in ruwe vorm´ (toevalsproduct), gevonden bij Pruisische Bergen
54 Beensplinter, gevonden bij Zeven Bergjes
55 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
56 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
57 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
58 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
59 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
60 Stukje van vuurstenen mesje, gevonden bij Zeven Bergjes, ws. bij de Oude Pijnboom te Laren, ca. 1935, uit Mesolithicum (ca. 5500 v Chr.)
De nummer 51 t/m 60 zijn gevonden door de kunstenaar Johan Briedé en door hem aan Stad en Lande geschonken.

61 330321 Aardewerkscherf, gevonden na de opgraving in 1925-1926 in de grafheuvels bij de Zeven Bergjes te Laren
62 330322 Aardewerkscherf, gevonden na de opgraving in 1925-1926 in de grafheuvels bij de Zeven Bergjes te Laren

63 330323 Twee randscherven van een grote kom of vuurklok van grijs aardewerk, vermoedelijk 14e eeuw. Gevonden op het strand te Oud-Naarden

64 330324-01 Fragment Jacobakannetje, gemaakt te Siegburg in de 14e tot 15e eeuw.
65 330324-02 Fragment Jacobakannetje, gemaakt te Siegburg in de 14e tot 15e eeuw.
66 330324-03 Fragment Jacobakannetje, gemaakt te Siegburg in de 14e tot 15e eeuw.
67 330324-04 Fragment Jacobakannetje, gemaakt te Siegburg in de 14e tot 15e eeuw.
Nummer 64 t/m 67 gevonden door W.J. Rust op het strand te Oud-Naarden.
68 330324-05 Jacobakannetje (alleen hals en oor ontbreken), gemaakt te Sigburg in de 14e tot 15e eeuw. In 1948 opgegraven in afzandingsterrein van de Kalkzandsteenfabriek Rijsbergen op de Oostermeent te Huizen.

69 – Vier fragmenten van de stenen oriënteertafel van de Tafelberg te Blaricum, in 1769 geplaatst door Andries Bicker. Drie fragmnten van de wit marmeren binnenschijf en inscripties van plaatsnamen en één randfragment van de blauwe Namense steen met de inscriptie van een W of M.

De Stichting Stad- en Lande van Gooiland is eigenares van het archief van STAD EN LANDE VAN GOOILAND en houdt de geschiedenis van de ERFGOOIERS levendig.