“Goede Luyde van Gooylant, welkom in de Burgerzaal van het Stadhuis van Gooiland”, zo opende F.J.L. van Dulm de bijeenkomst op vrijdag 15 oktober 2021 in de Burgerzaal van het oude Stadhuis te Naarden.
Een grote groep geïnteresseerden was bijeen voor de uitreiking van de Emil Ludenpenning 2021 aan ing. Jaap Groeneveld en de Emil Ludenlezing door dr. Anton Kos.
Het muzikaal intermezzo werd dit jaar verzorgd door het Van Lennepkwartet dat bestaat uit musici die verbonden waren aan het Radio Filharmonisch Orkest en het Radio Kamer Orkest. Het kwartet bestaat uit Peter Thoma (1e viool), Rossi Optcharova (2e viool),
Monique Laanen (altviool) en Gerald Kroon (cello).
Foto’s: Erik van Wijland
Uit het juryrapport
Emil Ludenpenning 2021 voor Jaap Groeneveld
In 1982 stelde de Stad en Lande Stichting als erfgenaam van de Erfgooiersvereniging de Emil-Ludenprijs in voor personen en instellingen die zich verdienstelijk hebben gemaakt op het gebied van de geschiedenis en traditie van de erfgooiers.
Om het draagvlak en bereik van de prijs te vergroten sloten in 2008 de besturen van de organisatie voor regionale geschiedenis, de Stichting Tussen Vecht en Eem en van de Vereniging van Vrienden van het Gooi, zich bij het Emil Ludenfonds aan. Een jaar later volgde de Stichting Goois Natuurreservaat.
De prijs wordt sindsdien toegekend aan personen of instellingen die zich bijzonder hebben ingezet op het gebied van de regionale geschiedenis en het behoud van cultureel en landschappelijk erfgoed.
De uitreiking van de Emil Ludenpenning is tevens de sluiting van de week-van-de-erfgooier, die jaarlijks in de tweede week van oktober plaatsvindt.
De prijs is vernoemd naar Emil Luden. Na een reeks rellen vervult hij het eerste, onafhankelijke voorzitterschap van de in 1912, door het Rijk in het leven geroepen Vereniging Stad en Lande van Gooiland, de organisatie van erfgooiers.
De laatste vergadering van de Erfgooiersvereniging werd gehouden op 28 april 1979. Daarmee kwam een einde aan de duizendjarige organisatie van de erfgooiers.
De Stad en Lande Stichting, later genaamd de Stichting Stad en Lande van Gooiland is thans eigenaar van het archief van de erfgooiers en houdt de geest van Stad en Lande van Gooiland levend, wat de toekenning van de Emil-Ludenpenning betreft, nu gesteund door de drie andere organisaties.
De jury koos ditmaal voor de Emil-Ludenpenning 2021 een groot kenner van de geschiedenis van de Gooi- en Vechtstreek en van zijn woonplaats Eemnes in het bijzonder. De voordracht aan de besturen is unaniem overgenomen. De besturen besloten om, op grond van de in dit juryrapport omschreven verdiensten, de Emil-Ludenpenning in 2021 toe te kennen aan Jaap Groeneveld.
Jaap Groeneveld werd in 1947 te Heerenveen geboren. Na zijn opleiding tot werktuigbouwkundige aan de Hogere Technische School in de Friese hoofdstad trad hij in 1969 in dienst bij Philips Telecommunicatie Industrie in Hilversum. Na zijn overstap in 1992 naar AT&T Systems, sinds 1996 Lucent Technologies, werkte tot zijn vervroegde pensionering in 2003 in Hilversum en Huizen.
In Eemnes, waar hij sinds midden jaren zeventig woont, ontwikkelde hij een speciale belangstelling voor die plaats, gelegen op de grens van Noord-Holland en Utrecht.
Vanaf 1995 was hij actief als lid van de Historische Kring Eemnes en van 2009 tot 2020 bestuurslid en secretaris van de HKE.
Na zijn pensionering was hij van 2003 tot 2009 bestuurslid van de Stichting Tussen Vecht en Eem. Voor het tijdschrift van TVE schreef hij al vanaf 2001 artikelen en van 2004 tot 2010 was hij lid van de redactie. Jaap Groeneveld leverde bijdragen die gekenmerkt worden door een grote kennis van zaken en getuigen van vasthoudend speurwerk.
Zijn brede belangstelling voor lokale en regionale geschiedenis leidde tot publicaties over een veelheid aan onderwerpen.
Opmerkelijk waren zijn artikelen over historische geografie, zoals wegen, grenzen, dijken, brinken en monumenten.
Ze waren het resultaat van onderzoek door de Werkgroep Oude Wegen tussen Vecht en Eem en de Werkgroep Infrastructuur van Landschap Erfgoed Utrecht.
Lokale historische tijdschriften in het Gooi profiteerden en profiteren nog steeds van zijn onvermoeibare inbreng, zoals onlangs nog in een tweeluik in TVE over de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) en de opkomst van de radio en de omroep in Nederland.
Nog veel meer andere onderwerpen trokken zijn aandacht en leidden tot publicaties, te veel om in dit juryrapport te kunnen memoreren. In TVE waren dat er tussen 2001 en 2021 zeker 36.
Behalve auteur was Groeneveld ook een verdienstelijk eindredacteur.
In 2013 bezorgde hij het boek Overschakelen over de geschiedenis van de Philips Telecommunicatie Industrie.
En als projectleider, in feite eindredacteur, was hij in 2008 verantwoordelijk voor de uitgave van het boek Mooi van lijn en kleur – De verdwenen streekdrachten van Eem tot Vecht. Hij was beeldredacteur en medeauteur van de Historische Canon Vecht en Eem die in 2009 verscheen en in 2012 medeauteur en redacteur van het boek De dood van een erfgooier – Honderd plaatsen van herinnering tussen Vecht & Eem.
In 2021 was hij de drijvende kracht achter het Eemnesser Namenboek.
Buiten zijn directe activiteiten als redacteur en bestuurslid, organiseerde Jaap Groeneveld dat er een herdruk kwam van het boekje Eemnes waar ik woon voor de basisscholen, en zorgde hij ook voor de presentatie en de distributie.
Bij de bouw van een maquette van het gebied rond de Eemnesser haven en vaart met gebouwen, liet Jaap Groeneveld zich kennen als een begenadigd klusser.
Zijn maatschappelijke betrokkenheid kwam tot uiting in velerlei activiteiten, waarvan de organisatie van de jaarlijkse actie Schoon Eemnes er slechts een is.
Voor zijn grondige en brede kennis van de geschiedenis van het gebied tussen Vecht en Eem en Eemnes in het bijzonder, zijn onvermoeibare inzet bij de verspreiding daarvan in lokale en regionale publicaties, hebben de besturen van de vier organisaties besloten Jaap Groeneveld de Emil-Ludenpenning 2021 toe te kennen.
Namens de jurycommissie Emile Ludenpenning 2021
Frits van Dulm, Stichting Stad en Lande van Gooiland
Johan Jorritsma, Vereniging Vrienden van het Gooi
Hetty Laverman-Berbée, Stichting Tussen Vecht en Eem
Jaap Vlaanderen, Stichting Goois Natuurreservaat